Zowel kinderopvangorganisaties als organisaties die werken aan gezondheidsbevordering spelen een belangrijke rol bij het signaleren van (mogelijke) problemen in de ontwikkeling van kinderen. Daarnaast hebben gezondheidsbevorderende organisaties ook als doel een gezonde leefstijl bij kinderen te stimuleren. Samenwerking is daarom belangrijk voor de ontwikkeling van gezondheid en gezonde leefstijl bij kinderen.
De belangrijkste organisaties op een rij
De JGZ (Jeugdgezondheidszorg) gaat over de gezondheid van kinderen van 0-18 jaar. Deze afdeling van een GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst) biedt preventieve gezondheidszorg en richt zich met een brede en integrale blik op de ontwikkeling en gezondheid van kinderen. Het doel is dat kinderen veilig en gezond opgroeien. Vrijwel alle kinderen gaan vanaf de geboorte naar het consultatiebureau (0-4 jaar). Daarna naar de schoolarts en schoolverpleegkundige.
Bij de JGZ werken jeugdartsen, jeugdverpleegkundigen, assistenten, pedagogen en logopedisten. Zij brengen de lichamelijke, psychische, sociale en cognitieve ontwikkeling in beeld tijdens contactmomenten, die met de ouders worden afgesproken. Dat doen zij door:
- De ontwikkeling te volgen (monitoren).
- Problemen te signaleren in de ontwikkeling.
- Een aantal specifieke ziekten op te sporen (screenen).
- Vaccinaties te geven (vaccineren).
Ook adviseert de JGZ over leefstijl, persoonlijke verzorging, opgroeien en met ziekten en aandoeningen omgaan.
De JGZ heeft de wettelijke opdracht samen te werken met organisaties waar veel kinderen komen. Samenwerking kan bijvoorbeeld rond gezondheidsadviezen voor kinderen bij wie je problemen in de groei of ontwikkeling signaleert. Maar ook rond een gezondheidsprofiel opstellen of adviseren over gezondheidsbeleid.
JGZ-verpleegkundigen van het consultatiebureau komen regelmatig bij ons om informatie uit te wisselen en casuïstiek te bespreken. Ook vragen we ouders bij intake schriftelijk toestemming te verlenen om specifieke gegevens uit te wisselen wanneer daar aanleiding voor is.
Stefanie Verrijp | directeur Kivido
Renate Aarts | Petito’s
De GGD (Gemeentelijke gezondheidsdienst) is gespecialiseerd in integraal werken aan gezondheid en heeft kennis van de gezondheid van kinderen in de leeftijd van 0-19 jaar. GGD’en adviseren scholen over de Gezonde School-aanpak, die ook de basis is van de aanpak Gezonde Kinderopvang.
Adviseurs en zorgverleners van GGD’en kennen de doorgaande lijn tussen de kinderopvang en scholen. Zij kunnen meedenken met de coach Gezonde Kinderopvang en adviseren hoe je structureel werkt aan een gezonde leefstijl. Bovendien heeft de GGD toegang tot een lokaal netwerk waar de kinderopvang zijn voordeel mee kan doen. Denk bijvoorbeeld aan scholen, gemeenten, lokale programma’s als JOGG en aan lokale experts zoals buurtsportcoach, diëtist, etc. Ook kent een GGD het landelijke effectieve activiteitenaanbod voor de kinderopvang. Deze adviesrol staat los van de wettelijke taak die de GGD heeft als toezichthouder op de kwaliteit in de kinderopvang.
De wettelijke taak van de GGD is de gezondheid van inwoners te bewaken, te beschermen en te bevorderen. Zij doen dit in opdracht van gemeenten. De JGZ (Jeugdgezondheidszorg) is een van de gemeentelijke taken en wordt vaak uitgevoerd door GGD’en. Daarnaast heeft de GGD een breed scala aan andere (wettelijke) verplichtingen. Een aantal voor de kinderopvang relevante taken zijn:
- Toezicht op de kinderopvang uitvoeren zodat de regels uit de wet worden nageleefd. In opdracht van gemeenten bezoeken toezichthouders de kinderopvangorganisaties.
- Jaarlijks gezondheidsonderzoek onder inwoners uitvoeren. De enquête-uitkomsten gebruikt de GGD om gemeenten maar ook andere organisaties te adviseren op welke manier zij het voor kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen makkelijker kunnen maken om gezond(er) te leven. Gekoppeld aan de JGZ adviseren en ondersteunen GGD-medewerkers ook scholen (Gezonde School) over gezond opgroeien, opvoeden en gezond leven.
- Infectieziekten helpen voorkomen, bestrijden en opsporen. GGD doet dit door onderzoek en voorlichting en advies geven over preventie en risico’s. De activiteiten richten zich onder andere op personen, maar ook op personeel ondersteunen om een uitbraak van een besmettelijke ziekte te bestrijden in een instelling, zoals kindercentrum.
- In samenwerking met de GHOR (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio) geneeskundige en psychosociale hulpverlening uitvoeren bij ongevallen en rampen. Ook psychosociale hulp verlenen en coördineren bij ingrijpende gebeurtenissen en incidenten is een taak van de GGD.
- De kwaliteit van het milieu beoordelen op risico's voor de gezondheid en adviseren. Denk daarbij aan chemische vervuiling, stank, straling, lawaai, gevaarlijke of hinderlijke beestjes maar ook het binnenmilieu van onder andere kindercentra.
De website van Stichting Opvoeden.nl biedt betrouwbare opvoedadviezen. Ouders en opvoeders kunnen er terecht voor antwoord op vragen over de opvoeding, het opgroeien of de gezondheid van hun kind. Ook vinden zij op Opvoeden.nl waar ze in hun buurt terecht kunnen met opvoedvragen.
Wist je dat ...
...de welbekende consultatiebureaus onderdeel zijn van de jeugdgezondheidszorg (JGZ (Jeugdgezondheidszorg))?