• Geef het goede voorbeeld en doe als medewerker enthousiast mee.
• Houd het afwisselend en speels door georganiseerd en vrij sporten en spelen te combineren.
• Pas het sport- en spelprogramma aan op leeftijd, talent en ervaring om het voor iedereen uitdagend en aantrekkelijk te maken. Gebruik de activiteitenmap ‘Aan (de) slag met sporten in de bso’ voor voorbeelden en inspiratie.
• Werk samen met een sportvereniging in de buurt van de bso. Kijk ook of het mogelijk is om binnen bso-tijd bijvoorbeeld tennis- of zwemles aan te bieden.
• Gymnastiek, turnen en dansen op muziek is vaak populair bij 4-12 jarigen. Vraag de kinderen zelf ook welke sporten ze graag willen doen en hoe ze er het meeste plezier aan beleven.
• Speel in op de seizoenen. In de zomer zorgt sport en spel met water voor variatie. 

Voor kinderen van 4 tot 18 jaar geldt de volgende beweegrichtlijn:

• Bewegen is goed, meer bewegen is beter.
• Doe minstens elke dag een uur aan matig intensieve inspanning. Matig intensief is als de ademhaling sneller wordt. Langer, vaker en/ of intensiever bewegen geeft extra gezondheidsvoordeel.
• Doe minstens driemaal per week spier- en botversterkende activiteiten. Denk bijvoorbeeld aan volleybal, dansen, buiten spelen en fietsen. 
• En: voorkom veel stilzitten.
   

Om integraal te werken aan bewegen en sport in de kinderopvang, is het van belang activiteiten uit te voeren op vier pijlers. Activiteiten op de bso ontwikkelen en vormgeven is een continu proces. Jaarlijks vraagt het aandacht voor visie en beleid op een passende inhoud en uitvoering, samenwerking in de buurt en met ouders, en signalering van mogelijke motorische achterstanden bij kinderen. 

Pijler: beleid

• Ontwikkel een gezamenlijke visie op bewegen en sport, met allereerst aandacht voor veiligheid en waarom de bso het belangrijk vindt om er aan te werken. Bijvoorbeeld omdat het plezier en uitdaging biedt, kinderen kennismaken met sport en dat het de motorische, fysieke en sociaal-emotionele ontwikkeling bevordert.
• Bepaal welk aanbod het beste bij de bso past. Welke inhoud is geschikt? Hoe stemt u het af op de leeftijd en interesse van de kinderen? Moet het een structureel, dagelijks aanbod zijn of een incidenteel thematisch aanbod? Voert een sporttrainer het uit en/of de pedagogisch medewerkers? En is het nodig een locatie te huren of kan het op de bso (let op de eisen voor veiligheid en voldoende ruimte)?
• Leg de keuzes vast in het beleid. Benoem daarbij ook hoeveel tijd per dag of keer aan bewegen en sport wordt besteed en waar de activiteiten plaatsvinden onder verschillende weersomstandigheden. 
• Ontwikkel expertise in de bso: bied medewerkers die affiniteit hebben met sport en beweging een bijscholing aan (bijvoorbeeld Beweegplezier vanaf 4). 
• Werk samen met sportprofessionals zoals een buurtsportcoach die kan helpen bij de ontwikkeling van een sport- en spelprogramma en bij samenwerking met een sportvereniging.
• Laat het thema regelmatig terugkomen in het teamoverleg en bij ouders. Bijvoorbeeld in de nieuwsbrief, jaarkalender, door foto’s te delen en in gesprekken met ouders.

Pijler: ontwikkelen

Speel in op de voorbeeldrol van de pedagogisch medewerkers en zorg voor goede bijscholing indien nodig. Geef aandacht aan de mogelijkheden dat kinderen zich verder ontwikkelen, zowel op fysiek als mentaal vlak. Wees gevarieerd in het aanbod van het sport- en spelprogramma, zodat ieder kind kan ontdekken wat het beste bij hem of haar past.

Tips voor ontwikkeling

• Speel in op sportevenementen door activiteiten te koppelen aan bijvoorbeeld de Olympische Spelen, Koningsspelen, de Buitenspeeldag of een EK/WK.
• Sluit in de aanpak van de activiteiten aan op de feestdagen als Sinterklaas, Kerst, Pasen en het Suikerfeest. 
• Pas de activiteiten aan op het ontwikkelingsniveau van de kinderen. 4 tot 6-jarigen leren de basis beweegvormen zoals vangen en vallen. Daarbij werkt een speelse vorm het beste. Vanaf 7 jaar is aandacht nodig voor specifieke technieken en de daadwerkelijke sport. Verschillende leerlingvolgsystemen en het Basisdocument Bewegingsonderwijs voor het basisonderwijs geven meer informatie over het volgen van de ontwikkeling van het kind gericht op motorische vaardigheid en beweegvaardigheid.

Pijler: omgeving

Werk samen met organisaties in de buurt die kunnen bijdragen aan meer beweging, zoals sportverenigingen, de gemeente, buurtsportcoaches, scholen, wijkverenigingen en sportaanbieders. Neem hierin ook ouderparticipatie mee. Vertel ouders ook over de talenten van hun kind en waar het plezier uit haalt om aan te geven wat een passende sport zou zijn voor het kind om mee door te gaan.

Betrek alle mogelijke beweegplekken voor voldoende variatie en uitdaging. Ga de natuur in, zoals het bos of een park (zie ook het thema Groene bso). Speel als mogelijk is in op de seizoenen: zwemmen en waterspelen in de zomer, een bosspel in de herfst en een uitje naar de schaatsbaan in de winter. 

Pijler: signaleren

Soms ontstaat er bij het sporten en bewegen een vermoeden van een motorische afwijking of achterstand bij een kind. Bespreek dit met de ouders en zet hen indien gewenst op het spoor van professionele hulp, bijvoorbeeld (via) de jeugdgezondheidszorg.